Ο βραβευμένος Βρετανο-Νιγηριανός artist & designer Yinka Ilori ενώνει στα έργα του δύο κόσμους διαφορετικούς. Συνταιριάζοντας minimal φόρμες με ζωηρά χρώματα και μοτίβα, χαράσσει αβίαστα ένα πλατύ χαμόγελο στο πρόσωπό σου και σε κάνει να σκέφτεσαι πως στη ζωή όλα είναι πιθανά!

 

“Συμβαίνουν τόσα πολλά πράγματα γύρω μας αυτόν τον καιρό… Όμως, παραμένω αισιόδοξος”, μου λέει ο Yinka Ilori… Αυτήν την αισιοδοξία βγάζει ο artist & designer και μέσα από τα πολύχρωμα έργα του! Στα 33 του μόλις χρόνια, ο Yinka έχει γεμίσει με σχεδιαστικά αριστουργήματα τους δρόμους του Λονδίνου, με έργα όπως το “The Color Palace” στην Dulwick Picture Gallery και η τοιχογραφία “Love Always Wins” στη Harrow Council. Το εντυπωσιακό portfolio του περιλαμβάνει συνεργασίες με την Pepsi, την Adidas, τα Selfridges, τα Citizen M Hotels, τη Universal Music, το Φεστιβάλ των Κανών κ.ά. Πρόσφατα, ο Yinka Ilori παρουσίασε την πρώτη του homewear collection, για να φέρει χρώμα και ελπίδα και στους προσωπικούς μας χώρους. Και, όπως ο ίδιος θα πει, κάνει “ακόμα ζέσταμα”.

 

 

Πότε συνειδητοποίησες για πρώτη φορά πως ήθελες να γίνεις designer;

Αρχικά ήθελα να γίνω καλλιτέχνης. Αυτό ήταν το πρώτο πάθος, η πρώτη αγάπη μου. Όταν ήμουν στο δημοτικό γνώρισα για πρώτη φορά καλλιτέχνες όπως ο Francis Bacon, ο Πικάσο, ο Νταλί. Λάτρεψα το πώς εξέφραζαν τους εαυτούς τους, πώς αφηγούνταν τις ιστορίες τους. Ήταν πολύ συναρπαστικό για μένα.

Πηγαίνοντας στο κολέγιο, αποφάσισα να ξεκινήσω Καλές Τέχνες. Όταν είσαι νέος, όμως, σκέφτεσαι πώς θα βγάλεις χρήματα και θα ζήσεις μια καλή ζωή. Σκεφτόμουν τότε πως για να βγάλω χρήματα σαν καλλιτέχνης πρέπει πρώτα να πεθάνω -όπως ο Basquiat, που τα έργα του αξίζουν εκατομμύρια λίρες μετά τον θάνατό του, αλλά όταν ζούσε δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Ανόητα σκεφτόμουν τότε “δεν θα γίνεις καλλιτέχνης για να βγάλεις χρήματα στα 80 σου ή όταν πεθάνεις”!

Πήγα στο Πανεπιστήμιο και άρχισα τις σπουδές μου στο Art & Design, κάτι που μου επέτρεψε να πειραματιστώ με διαφορετικές μορφές τέχνης και σχεδιασμού. Δούλεψα πάνω στη φωτογραφία, στα έπιπλα, στη μόδα, σε οτιδήποτε έχει να κάνει με το design. Μετά από τον πρώτο χρόνο ανακάλυψα πως μου άρεσε περισσότερο ο σχεδιασμός επίπλων. Στις τελικές καλοκαιρινές μου εξετάσεις κέρδισα το βραβείο Best Product Design και σκέφτηκα για πρώτη φορά πως, τελικά, ίσως να είμαι καλός σε αυτό.

 

 

Ποια ήταν η συλλογή που σε ανέδειξε;

Είμαι πολύ περήφανος για όλες τις συλλογές που έχω παρουσιάσει. Αν έπρεπε να ξεχωρίσω μία, που είχε μεγαλύτερη επιρροή στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής μου ταυτότητας και στη μετέπειτα αναγνωρισιμότητά μου, θα έλεγα την “If Chairs Could Talk”. Ήταν μια συλλογή πέντε κομματιών που σχεδίασα το 2015 και ήταν εμπνευσμένη από ανθρώπους που ήξερα και με τους οποίους μεγάλωσα. Αυτή η συλλογή έλεγε ιστορίες για πραγματικούς ανθρώπους, που βίωναν διαφορετικές καταστάσεις τότε. Ήταν μια στιγμή που πραγματικά ένιωσα περήφανος.

 

 

Πώς αποτυπώνεις την κουλτούρα και τον εαυτό σου στο έργο σου;

Με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Σίγουρα με τα χρώματα και με τα μοτίβα που χρησιμοποιώ. Κοιτώντας πίσω σε σημαντικές στιγμές της ζωής μου, σε στιγμές που ένιωσα χαρά με την οικογένεια ή τους φίλους μου, σκέφτομαι πάντα πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω το χρώμα για να θυμάμαι αυτές τις στιγμές. Η βρετανική καταγωγή μου είναι πολύ μινιμαλιστική σε όρους έκφρασης, μορφών και λειτουργικότητας, αλλά η αφρικανική ταυτότητά μου αποτυπώνεται μέσα από τα χρώματα και τα μοτίβα, που είναι πολύ τολμηρά, εκφραστικά και καθόλου απολογητικά. Αυτό είναι το νόημα της δουλειάς μου. Να προσπαθώ να κάνω το design ανοιχτό σε όλους, να το μετουσιώνω σε έναν τόπο όπου μπορούμε να δημιουργούμε αναμνήσεις. Είναι ο τρόπος μου να γιορτάζω ότι είμαι ένας μαύρος Βρετανο – Νιγηριανός, περήφανος για τον εαυτό μου και για την κουλτούρα μου.

 

 

Ήταν δύσκολο για σένα να μεγαλώνεις στο Λονδίνο;

Ξέρεις, η οικογένειά μου είναι πολύ θρήσκα. Ένα από τα πρώτα πράγματα που μάθαμε από μικροί με τα αδέρφια μου είναι ότι πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να γίνουμε επιτυχημένοι. Στην οικογένειά μου δεν ήμασταν εκατομμυριούχοι, αλλά ήμασταν πλούσιοι σε πίστη και αγάπη! Και αυτό ήταν αρκετό για μένα.

Είναι πολύ περίεργο, γιατί οι άνθρωποι συχνά μου λένε “μεγάλωσες σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης”, αλλά εγώ ποτέ δεν ένιωσα φτωχός ή ότι μου έλειπε κάτι. Όταν συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια μοίρα με σένα, δεν σε αφορά ποιος βγάζει χρήματα στο Chelsea ή στο Fulham. Το μόνο που γνωρίζεις είναι το περιβάλλον σου και είσαι ευχαριστημένος με αυτό. Έτσι, δεν ένιωσα ποτέ ότι μου έλειπε κάτι, γιατί όσα αγαπούσα και με ενδιέφεραν ήταν εκεί! Είμαι πολύ τυχερός που είχα μια τόσο αγαπημένη οικογένεια.

Η δυσκολία ήρθε στο να εντάξω τη δουλειά μου σε έναν χώρο που δεν ήταν ανοιχτός σε όλους, σε μια βιομηχανία που δεν ήταν αρκετά ποικιλόμορφη, που δεν γιόρταζε τη διαφορετικότητα. Το Λονδίνο μπορεί είναι μια ποικιλόμορφη και ανοιχτή πόλη, αλλά η βιομηχανία του βρετανικού design δεν είναι το ίδιο. Ζούμε, λοιπόν, σε μια ανοιχτή πόλη, αλλά πώς μεταφράζεται αυτό στη μόδα, το design, την αρχιτεκτονική;

Για αυτό υποστηρίζω την κληρονομιά μου μέσα από τη δουλειά μου, χωρίς να απολογούμαι. Ξόδεψα πολλά χρόνια προσπαθώντας να συμμορφωθώ και να ταιριάξω σε μια συγκεκριμένη ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί. Τώρα, όμως, έχω τον έλεγχο της αφήγησής μου και είναι πολύ σημαντικό για μένα να γιορτάζω αυτό που είμαι. Άλλωστε, αυτό είναι που με κάνει ξεχωριστό!

 

Πώς θέλεις να σε θυμούνται μέσα από το έργο σου;

Θέλω να με θυμούνται ως τον άνθρωπο που έκανε το design προσβάσιμο σε όλους. Αυτό το “άνοιγμα” είναι κάτι που προσπαθούμε να βρούμε σε όλα τα πράγματα. Όλοι θέλουμε να νιώθουμε αποδεκτοί και μέρος ενός συνόλου. Θα ήθελα, όμως, να με θυμούνται και ως κάποιον που δημιούργησε τις καλύτερες δημόσιες installations!

 

 

Αυτή ήταν η σκέψη που σε ώθησε να ασχοληθείς με μεγαλύτερα project;

Όπως σου είπα, αρχικά ασχολήθηκα με τον σχεδιασμό επίπλων. Σύντομα, όμως, κατάλαβα πως ήταν μια περιορισμένη εμπειρία με σύντομο χρονικό ορίζοντα. Για παράδειγμα, η εγκατάσταση με τις καρέκλες μου κράτησε πέντε εβδομάδες. Ήταν όμορφα, αλλά μετά τις πέντε εβδομάδες τελείωσε, δεν υπήρχε η δυνατότητα να τις ξαναδεί κάποιος. Από την άλλη, οι δημόσιες εγκαταστάσεις είναι εκεί για πάντα! Είναι εκεί για χρόνια! Τα project μου “The Color Palace” στην Dulwick Picture Gallery και “Happy Street” κάτω από τη Thessaly Road Bridge θα είναι εκεί για να τα δουν τα παιδιά και τα εγγόνια μου. Είναι ένας τρόπος να μεταλαμπαδεύσω ιδέες και σχεδιαστικές ιστορίες σε μια κοινότητα, σε μια συλλογικότητα ανθρώπων. Είναι πολύ ενδιαφέρον για μένα να σχεδιάζω χώρους για την κοινότητα.

 

Yinka Ilori – Colour Palace at Dulwich Picture Gallery, Photos courtesy of www.yinkailori.com – Images: Andy Stagg

 

 

Yinka Ilori – Happy Street – Photos courtesy of www.yinkailori.com

 

Στα έργα σου χρησιμοποιείς συχνά εκφράσεις όπως “Καλύτερες μέρες θα έρθουν το υπόσχομαι”, “Η αγάπη πάντα νικά”, “Όσο έχουμε ο ένας τον άλλον θα είμαστε καλά”. Πιστεύεις ότι ο σκοπός του design είναι να μας “σηκώνει” όταν είμαστε κάτω;

Πιστεύω ότι ο σκοπός του design είναι να μας κάνει να νιώθουμε χαρούμενοι και ασφαλείς. Να προκαλέσει το αίσθημα της ελπίδας και της αισιοδοξίας. Να εισάγει στη ζωή μας την αγάπη, την αισιοδοξία και τη θετικότητα. Και νομίζω πως, ειδικά τώρα με τον Covid, είναι ακόμα πιο σημαντικό να το καταφέρνει. Πιστεύω πως ένα από τα πράγματα που όλοι ανυπομονούμε να κάνουμε είναι να επιστρέψουμε στους δημόσιους χώρους, να επισκεφτούμε γκαλερί και εκθέσεις, να ταξιδέψουμε… Το design πρέπει να σε κάνει να θέλεις να γιορτάσεις, να ουρλιάξεις, να φιλήσεις ή να αγκαλιάσεις. Πρέπει να είναι παθιασμένο!

 

 

Αυτή είναι και η φιλοσοφία πίσω από το νέο σου project “Dodge”;

Το “Dodge” είναι ένα project του studio μου για το Somerest House. Μέχρι πέρσι το Somerset House διοργάνωνε το Ice Rink, αλλά φέτος έπρεπε να γίνει κάτι διαφορετικό, λόγω των περιορισμών που επιβάλλει ο Covid. Έτσι, προσπάθησα να δημιουργήσω μια εγκατάσταση σαν λαβύρινθο, με μικρές κάψουλες, όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να απολαύσουν το ποτό ή το φαγητό τους μαζί με τις οικογένειες και τους αγαπημένους τους. Στο “Dodge” θα υπάρχει και ένας πολύ παραδοσιακός για τους Άγγλους χώρος παιχνιδιού, μια πίστα με συγκρουόμενα. Έχω πολλές αναμνήσεις σε αυτήν από τα παιδικά μου χρόνια… Ήθελα, λοιπόν, να δημιουργήσω μια μαγική και μνημειώδη στιγμή, σε μια εποχή που όλοι νιώθουμε κάπως πεσμένοι και λυπημένοι. Να φέρω τους ανθρώπους “κοντά”, όχι για να ξεχάσουν, αλλά περισσότερο για να απαλύνουν τον πόνο που άφησε πίσω της αυτή η τόσο δύσκολη χρονιά.

 

 

Εσύ, πώς αντιμετωπίζεις την πανδημία; Νιώθεις ότι σε έχει επηρεάσει δημιουργικά;

Νομίζω ότι με έχει κάνει να σκέφτομαι διαφορετικά. Ήταν μια πολύ αγχωτική περίοδος, έπρεπε να επανεφεύρω τον εαυτό μου και να ανακαλύψω νέους τρόπους επικοινωνίας με τους ανθρώπους, γιατί η δουλειά μου είναι πολύ οπτική. Αν δεν είχε γίνει όλο αυτό, μάλλον δεν θα είχα κάνει τη homewear collection μου. Ήμουν στο σπίτι μου, είχα πολλά σχέδια στο μυαλό μου και αυτή η συλλογή γεννήθηκε μέσα στο lockdown. Οπότε υπήρξαν θετικά και αρνητικά…

 

Yinka Ilori Homeware Collection, Photos courtesy of www.yinkailori.com – Images: Andy Stagg

 

Παρότι το 2020 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά, εσύ κατάφερες να βραβευτείς με το Design Museum’s Emerging Design Medal και να ενταχθείς στην Πρωτοχρονιάτικη Λίστα των Τιμών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για το 2021. Τι σημαίνουν για εσένα αυτές οι διακρίσεις;

Έχουν τεράστια σημασία για εμένα! Βλέπεις, εκεί που μεγάλωσα, υπάρχουν τόσοι αντιπερισπασμοί, που μπορούν να σε οδηγήσουν σε λάθος δρόμους. Μεγάλωσα σε ένα συγκροτήματα 60 διαμερισμάτων. Ζούσα με τα τέσσερα αδέρφια μου και τους δύο γονείς μας σε ένα διαμέρισμα με δύο δωμάτια και μοιραζόμασταν ένα μπαλκόνι 90 εκατοστών με άλλες έξι οικογένειες!

Αυτές οι διακρίσεις είναι σημαντικότερες από το τι σημαίνουν για μένα. Θέλω να εμπνεύσω την επόμενη γενιά παιδιών από εργατικές οικογένειες, όπως η δική μου, και να τους δείξω πως όλα είναι πιθανά! Από όπου κι αν προέρχεσαι, όποια κατάσταση κι αν βιώνεις, δεν είναι ποτέ μόνιμη. Νομίζω πως είμαι η ζωντανή απόδειξη πως μπορείς να καταφέρεις καλά πράγματα αν δουλεύεις σκληρά και βάζεις στόχους. Να εμπνεύσω την επόμενη γενιά σχεδιαστών να πάρει τη δάδα και να προχωρήσει! Θα είναι υπέροχο αν καταφέρω να επηρεάσω τώρα αυτά τα νέα παιδιά, γιατί στις δεκαετίες που θα έρθουν μπορεί να μην είμαι τόσο συναρπαστικός πια… (γέλια)

 

Και τι θέλεις να κάνεις στη συνέχεια;

Θέλω να ταξιδέψω! Θέλω να δω τον ήλιο, να γνωρίσω νέους ανθρώπους, να εμπνευστώ και να δημιουργήσω νέα σχέδια, project και ιστορίες!

Ελπίζω πως σύντομα θα βρεθούμε και στην Ελλάδα. Σχεδίαζα να επισκεφτώ την Αθήνα, τόσο πέρσι όσο και τον προηγούμενο μήνα, αλλά και τα δύο ταξίδια μου ακυρώθηκαν λόγω της πανδημίας. Ετοιμάζω ένα project που θα φιλοξενηθεί στο Ίδρυμα Ωνάση, για την Biennale της Αθήνας τον Απρίλιο. Σκοπεύω να έρθω τότε για μια εβδομάδα!

 

 

Ανακαλύψτε όλα τα έργα του Yinka Ilori στο official site, το Facebook και το Instagram του designer.

 

Κεντρική φωτογραφία: Yinka Ilori, Photo courtesy of www.yinkailori.com – Image credit: Andy Stagg