Με πολυάριθμα έργα, που έχουν διακριθεί και κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση, με έναν αρχιτεκτονικό λόγο ποιητικό, ευρηματικό, καινοτόμο και ταυτόχρονα ευαισθητοποιημένο απέναντι στο περιβάλλον και τις σύγχρονες ανθρώπινες ανάγκες, το γραφείο Potiropoulos+Partners ιδρύθηκε το 1989 από τον Δημήτρη Ποτηρόπουλο και τη Λιάνα Νέλλα-Ποτηροπούλου, καταφέρνοντας να καθιερωθεί ως ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά γραφεία αιχμής στην Ελλάδα. Με αφορμή την συμπλήρωση 30 χρόνων λειτουργίας του, το δυναμικό σχεδιαστικό δίδυμο μας μίλησε για τις σχεδιαστικές του προθέσεις, τη νέα γενιά της Potiropoulos+Partners, τον κοινωνικό ρόλο της αρχιτεκτονικής αλλά και τους μελλοντικούς στόχους του γραφείου.

 

Έχετε διαγράψει 30 χρόνια στην ελληνική αρχιτεκτονική σκηνή, με αναρίθμητα, σπουδαία έργα, πολλές διακρίσεις, αλλά και σημαντική παρουσία στη διεθνή αρχιτεκτονική σκηνή. Τελικά, έχετε καταλήξει στο τι είναι αυτό που εξελίσσει έναν αρχιτέκτονα και τον κρατάει πάντα σταθερό στις δημιουργικές “επάλξεις”;

Δ.Π: Η αρχιτεκτονική καλείται σήμερα να επανερμηνεύσει τις πολλαπλές δυναμικές σχέσεις, που απελευθερώνει η ίδια η εξέλιξη της κοινωνίας, διερευνώντας πιο βαθιές οπτικές γωνίες νοηματοδότησης του υλικού χώρου και εκδήλωσης της φαντασίας. Μέσα από έναν τρόπο σκέψης, που πρέπει να έχει σκοπό να περιλαμβάνει αντί να αποκλείει, να ερευνά και επίσης να ευαισθητοποιεί, σε αντίθεση με μία στατική αρχιτεκτονική. Σε αυτή τη δυναμική διαδικασία η παρουσία ενός πολύτροπου αρχιτεκτονικού λόγου θα συμβάλει στη δημιουργία ενός ζωντανού αστικού χώρου, ενισχύοντας τις εσωτερικές αλληλεπιδράσεις του. Η αλήθεια αυτή θέτει ένα βασικό ζήτημα για μία αρχιτεκτονική, που θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από προσαρμοστικότητα, η οποία θα ακολουθεί ανοικτούς νοητικούς ορίζοντες. Ο σχεδιασμός που είναι ευσύνοπτος και αφηγηματικός συγχρόνως, οικείος και αναπάντεχος μαζί, σαφής αλλά και ευρηματικός, θεωρούμε ότι αποτελεί δημόσια συνεισφορά. Η προσφορά αυτή είναι που κάνει τη δουλειά τουπου κάνει τη δουλειά του αρχιτέκτονα χρήσιμη και επίκαιρη.

 

Δημήτρης Ποτηρόπουλος

 

Λιάνα Νέλλα-Ποτηροπούλου

 

Ποιο είναι το βασικότερο στοιχείο, που θεωρείτε αναπόσπαστο κομμάτι της σχεδιαστικής σας φιλοσοφίας και κάνει τα έργα σας ξεχωριστά και αναγνωρίσιμα;

Δ.Π: Πρόθεσή μας είναι να δημιουργούμε κτίρια, που θα αγγίζουν την ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου, οδηγώντας τον σε αναπάντεχες εμπειρίες. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες προσέγγισης που χαρακτηρίζουν τα έργα μας, όπως έχει σημειώσει και ο Πάνος Τσακόπουλος σε παλαιότερο κείμενό του, αναλύοντας τη δουλειά του γραφείου μας. Ο πρώτος αφορά στην καταδήλωση της “ατομικότητας” της αρχιτεκτονικής έκφρασης, μέσω της εκφραστικότητας του ίδιου του αρχιτεκτονικού αντικειμένου, ο δεύτερος διαπραγματεύεται το νοηματικό περιεχόμενο, που κρύβεται πίσω από τις γραμμές και ο τρίτος συνδέεται με τον ρόλο του κτιρίου ως συνδετικού αστικού “κρίκου”, που καλείται να ερμηνεύσει τις εσωτερικές σχέσεις ή και αντιφάσεις του αστικού χώρου, αλλά και να τον επανακαθορίσει.

 

Ελληνικό αστικό τοπίο. Πού εντοπίζετε τα λάθη των πολεοδομικών σχηματισμών και πώς πιστεύετε ότι επηρέασε η κρίση στη δημιουργία των όποιων λαθών;

Λ.Ν.Π: Η Αθήνα και γενικά οι ελληνικές πόλεις, στερούνται ισχυρών τοπόσημων και επίσης τα κέντρα τους δεν είναι λειτουργικά προσδιορισμένα. Πρόκειται για πολεοδομικά συγκροτήματα, που αναπτύχθηκαν χύδην, μη αναγνωρίσιμα, χωρίς ταυτότητα. Το πρόβλημα των ελληνικών πόλεων δεν είναι αποτέλεσμα των τελευταίων δεκαετιών, ούτε της πρόσφατης κρίσης. Ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι ειδικοί είχαν επισημάνει τα αδιέξοδα της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, ενώ έθεταν επίσης το ζήτημα του ανύπαρκτου αρχιτεκτονικού χαρακτήρα των αστι- κών μας κέντρων. Η πολεοδομική ταυτότητα των ελληνικών πόλεων αποτελεί πλέον έναν γρίφο χωρίς λύση. Είναι βέβαιο, ότι η μοναδική πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση αυτού του αδιεξόδου μπορεί να προέλθει μόνον από τους πολιτικούς και όχι από τεχνικούς. Είναι πλεονασμός να πούμε ότι οι πολιτικοί και οι νομοθέτες σχεδιάζουν των χώρο και όχι οι αρχιτέκτονες, οι οποίοι εξάλλου ήταν υπεύθυνοι μόνο για το 2% του συνολικά πραγματοποιημένου έργου στη χώρα μας.

 

 

Beach Front Villa στην Costa Navarino

 

Συγκρότημα Διαμερισμάτων & Μεζονετών στην Βούλα

 

 

Πρόσφατα στο δυναμικό σας προστέθηκε ο Ρήγας Ποτηρόπουλος, η νέα γενιά της Potiropoulos+Partners. Πώς είναι να πορεύεστε μαζί και στη δουλειά και στη ζωή; Υπάρχουν στιγμές που το λεγόμενο “χάσμα γενεών” διαπιστώνεται σε επαγγελματικό επίπεδο και πώς “παντρεύετε” τις διαφορετικές, ίσως, προσεγγίσεις σας;

Λ.Ν.Π. Η αρχιτεκτονική παραγωγή είναι αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς. Η συνεργασία με νέους, ηλικιακά, συνεργάτες ήταν και είναι καθημερινότητα στο γραφείο και λειτουργεί, καθώς έτσι συναντώνται στην αρχιτεκτονική σκέψη και έκφραση διαφορετικές τάσεις διερεύνησης, γύρω πάντα από τους βασικούς άξονες προσέγγισης, που χαρακτηρίζουν τα έργα μας. Ο Ρήγας εντάσσεται, λοιπόν, σε ένα περιβάλλον στο οποίο η συνεργασία διαφορετικών ηλικιών, και η ώσμωση που προκύπτει από την συνεργασία αυτή, είναι επιθυμητή και δοκιμασμένη, έχει να “προσφέρει” και να “πάρει” μέσα από μία δυναμική και ενδιαφέρουσα ομαδική αναζήτηση.

 

Ρήγας Ποτηρόπουλος

 

Η ελληνική αρχιτεκτονική έχει διακριτή ταυτότητα; Το στοιχείο της ιστορικότητας αποτελεί κομμάτι αυτής;

Δ.Π. Αυτό που χαρακτηρίζει σήμερα την αρχιτεκτονική πραγματικότητα της Ελλάδας είναι ότι δεν υπάρχει μία τάση ανανέωσης, καινοτομίας, που να μπορεί να προκαλέσει αληθινά ρήγματα στην στερεοτυπική της εικόνα. Οι πόλεις μας ήταν και είναι από άποψη ύφους, αλλά και λειτουργικά, ανεξέλεγκτες και ασύνδετες. Χωρίς φυσιογνωμία, χωρίς θύλακες “ευφορίας”. Λείπει η γοητευτική αφήγηση. Επίσης η μνήμη – η παλαιότερη και η νεότερη – είναι “εγκεφαλική”, καθετί απ’ το ίχνος της έχει κινδυνεύσει να χαθεί. Έτσι, η ελληνική πόλη και αρχιτεκτονική δεν ανακεφαλαιώνουν ούτε την παράδοση, ούτε την εμπειρία της
“μοντέρνας” πολεοδομίας και αρχιτεκτονικής. Η απουσία αυτής της ανανέωσης “σκοτώνει” την ίδια την πόλη, και μαζί της τον σύγχρονο αρχιτεκτονικό μας πολιτισμό. Οι όποιες εξαιρέσεις -γιατί υπάρχουν εξαιρέσεις- απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

 

 

Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια “αειφόρος σχεδιασμός” και σε ποιον βαθμό πραγματώνεται στα έργα σας;

Λ.Ν.Π. Ο αειφόρος ή οικολογικός σχεδιασμός σχετίζεται με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και αντιμετωπίζει τα κτίρια, τον ελεύθερο χώρο και τα οικιστικά σύνολα, ως μία ενότητα αλληλοεξαρτώμενη, που επηρεάζει και επηρεάζεται από το κλίμα του τόπου. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού οφείλουμε να εξασφαλίσουμε την τήρηση των βασικών αξόνων της αειφόρου ανάπτυξης, όπως είναι η προστασία και η διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων και η συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων. Η βιοκλιματική ή αειφόρος αρχιτεκτονική θεωρεί το κλίμα, ως έναν από τους κρίσιμους παράγοντες που καθορίζουν
τον σχεδιασμό των κτιρίων, υιοθετεί φυσικά ανακυκλώσιμα υλικά, ενώ λαμβάνει υπόψη της τις αρχές της οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τον αντιλαμβανόμαστε σαν ένα “εργαλείο” φιλικής δράσης προς το περιβάλλον, με σκοπό την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου από τη δόμηση.

 

Κατοικία στην Βουλιαγμένη

 

Συγκρότημα Εξοχικών Κατοικιών στην Πελοπόννησο

 

Μαρίνα Φλοίσβου

 

Mykonos White Boxes Resort

 

Πιστεύετε ότι η αρχιτεκτονική θα πρέπει να έχει έναν συγκεκριμένο ρόλο, που επιτελεί στα πλαίσια μιας κοινωνίας; Ποιος είναι αυτός;

Δ.Π. Θα σας απαντήσω μέσα από την δική μας προσέγγιση. Μας απασχολεί ο τρόπος, με τον οποίο η αρχιτεκτονική μπορεί να παρέμβει στην ζωή μας, “χρωματίζοντας” την καθημερινότητα. Με το να αφουγκράζεται την εξέλιξη της κοινωνίας και να τη μετουσιώνει σε έναν αρχιτεκτονικό λόγο, ευαισθητοποιημένο απέναντι στις ανάγκες της. Στη δουλειά μας εξετάζουμε τις “ιδέες” που παράγουν νόημα, οι οποίες μπορούν ν’ αγγίξουν τη σκέψη και το συναίσθημα, να επιδράσουν στη συλλογική αντίληψη, οδηγώντας τη σε μία πιο ευαισθητοποιημένη συνειδητοποίηση: ότι η αρχιτεκτονική δεν είναι μόνο λειτουργικός χώρος
ή μόνο μορφή, ούτε μόνο οικοδομική κατασκευή. Αντιθέτως, η αρχιτεκτονική σκέψη μπορεί να “σκηνογραφήσει” χωρικά βιώματα, που διευρύνουν τα όρια ανάμεσα στο οικείο και το μη οικείο, το υλικό και το νοηματικό, το τεχνητό και το φυσικό, το οργανωμένο και το φαντασιακό, με το να τα ωθούν πάντα προς νέους ορίζοντες.

 

Μοιραστείτε μαζί μας κάποια από τα τρέχοντα έργα σας. Ποιοι οι στόχοι σας για το μέλλον της Potiropoulos+Partners;

Λ.Ν.Π. Αυτό το διάστημα, μεταξύ άλλων, σχεδιάζουμε ένα τουριστικό συγκρότημα στην Κροατία, το ερευνητικό-συνεδριακό-αθλητικό κέντρο μίας φαρμακευτικής εταιρείας στην Αθήνα, δύο συγκροτήματα διαμερισμάτων και μεζονετών στα νότια προάστια της Αττικής, ένα συγκρότημα εξοχικών κατοικιών στην Πελοπόννησο κ.α…. Ως προς το μέλλον, βασικός στόχος μας ή ένας από τους βασικούς στόχους μας είναι να διευρύνουμε τη δραστηριότητα του γραφείου στο εξωτερικό.

 

 

 

 

 

www.potiropoulos.gr