Συνομιλώντας με έναν από τους ζωγράφους της ταινίας “Loving Vincent”.

 

Ο Μιχάλης Παλαπουίδης είναι αυθεντικός εραστής της Τέχνης. Ως ένας από τους βασικούς συμμετέχοντες ζωγράφους, που δημιούργησαν την ταινία “Loving Vincent”, την πρώτη κινηματογραφική ταινία, ζωγραφισμένη στο χέρι και αφιερωμένη στον μεγάλο ζωγράφο, μας μιλά για αυτή τη σπουδαία καλλιτεχνική εμπειρία και την αξία της Τέχνης σήμερα.

 

Είστε ένας από τους 125 επαγγελματίες ζωγράφους (20 Έλληνες), που συμμετείχαν στη δημιουργία του “Loving Vincent”, της πρώτης κινηματογραφικής ταινίας, ζωγραφισμένης στο χέρι. Μιλήστε μας για αυτό το πρωτότυπο εγχείρημα και την εμπειρία της δικής σας συμμετοχής.

Οπωσδήποτε είναι πολύ σπουδαίο να ανήκεις στους συντελεστές ενός τόσο πρωτότυπου παγκοσμίως εγχειρήματος. Αυτό πιστεύω ότι ήταν κίνητρο για πολλούς καλλιτέχνες, να συνεργάζεσαι με συναδέλφους αξιόλογους στη δουλειά τους και να παράγεις έργο διεθνούς αναγνωρισιμότητας. Ωστόσο, μια τέτοια συμμετοχή δημιουργεί και τις ανάλογες ευθύνες. Η δουλειά μας είχε πολλή πίεση, καθώς ο όγκος εργασίας ήταν μεγάλος αλλά και από πλευράς ποιότητας οι απαιτήσεις ήταν αυξημένες. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους κόπους μας και είμαι πολύ περήφανος που ήμουν μέρος αυτής της ομάδας.

 

 

Ποια ήταν η διαδικασία που ακολουθήθηκε προκειμένου να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη ταινία; Για τι όγκο εργασίας μιλάμε;

Αρχικά, η ταινία γυρίστηκε με ηθοποιούς σε green screen και blue screen. Κατόπιν, ζωγραφίστηκε καρέ-καρέ στο χέρι από επαγγελματίες καλλιτέχνες. Η επιλογή των καλλιτεχνών ήταν μια διαδικασία χωρισμένη σε διάφορα στάδια. Εδώ στην Ελλάδα, στάλθηκαν περίπου 300 αιτήσεις και βιογραφικά. Ακολούθησαν τεστ και ειδική εκπαίδευση πάνω στην τεχνική που απαιτούσε η συγκεκριμένη ταινία. Σε κάθε στάδιο αποκλείονταν κάποια άτομα, μέχρι να καταλήξουν στους 20 καλλιτέχνες που πληρούσαν τις προϋποθέσεις.

Ο μεγάλος όγκος εργασίας απαιτούσε την καθημερινή παρουσία των καλλιτεχνών (7 ημέρες την εβδομάδα) και την πολύωρη ενασχόληση, με σκοπό την παραγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων καρέ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι κάθε δευτερόλεπτο της ταινίας αποτελείται από 12 ελαιογραφίες, μπορείτε να καταλάβετε, ότι για τα 94 λεπτά της ταινίας δημιουργήθηκαν περισσότερα από 65.000 καρέ (το 20% εκ των οποίων δημιουργήθηκε στην Ελλάδα). Ο παραγωγός της ταινίας Hugh Welchman ανέφερε χαρακτηριστικά ότι αν τα καρέ της ταινίας μπορούσαν να τοποθετηθούν το ένα δίπλα στο άλλο θα κάλυπταν μία έκταση ίση με το Λονδίνο και το νησί του Μανχάταν μαζί.

 

Πόσο δύσκολο -ή εύκολο- είναι για έναν ζωγράφο να πατήσει πάνω στην τεχνοτροπία ενός άλλου και μάλιστα εμβληματικού, όπως ο Vincent van Gogh; Πριν τη συμμετοχή σας στην ταινία, ήταν ένας από τους ζωγράφους που θαυμάζατε;

Η μίμηση της τεχνοτροπίας ενός καλλιτέχνη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όταν δημιουργείται ένα έργο, ο καλλιτέχνης εκφράζεται αβίαστα και αυθόρμητα, δημιουργεί την πινελιά του. Αυτή η αυθεντικότητα του αυθορμητισμού δεν είναι εύκολο να υπάρξει σε ένα αντίγραφο του έργου του. Προϋποθέτει πολλή μελέτη από τον καλλιτέχνη, που καλείται να αντιγράψει την πινελιά, τόσο του έργου όσο και της προσωπικότητας του αρχικού δημιουργού. Αυτό ακριβώς έπρεπε να κάνουμε κι εμείς. Ο Van Gogh ήταν ένας από τους ζωγράφους που είχα μελετήσει αρκετά και πριν τη συμμετοχή μου στην ταινία. Στοιχεία της ζωγραφικής του, τα οποία κέντρισαν το ενδιαφέρον μου, ήταν τα έντονα χρώματα και οι χαρακτηριστικές πλατιές πινελιές του, καθώς και τα θέματα που αντλούσε από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων του μόχθου και του περιθωρίου, και απέδιδε με ρεαλισμό.

 

Λίγα λόγια για την υπόθεση της ταινίας “Loving Vincent”. Βγαίνοντας από τις κινηματογραφικές αίθουσες, τι θα έχουν ανακαλύψει οι θεατές για τη ζωή του μεγάλου ζωγράφου;

Η πλοκή της ταινίας εστιάζει στις τελευταίες μέρες της ζωής του Van Gogh και βασίζεται σε επιστολές που είχε γράψει ο ίδιος. Ο Armand Roulin, γιος του ταχυδρόμου, έχοντας στα χέρια του την τελευταία επιστολή που έγραψε ο Vincent στον αδερφό του πριν αυτοκτονήσει, αναζητά την αλήθεια για τον μυστηριώδη θάνατό του. Μέσα από την ταινία ζωντανεύουν 120 μεγάλα έργα του ζωγράφου. Ο στόχος της ταινίας είναι, να διηγηθεί την ιστορία του μεγάλου καλλιτέχνη, χρησιμοποιώντας πραγματικές ελαιογραφίες στο στυλ του Van Gogh. Μέσα από την ταινία, οι θεατές θα ανακαλύψουν πολλές πτυχές από την παθιασμένη ζωή του.

 

Καρέ της ταινίας “Loving Vincent”

 

 

Για τις ανάγκες της ταινίας δημιουργήθηκε μια μονάδα παραγωγής στην Αθήνα, στο Κορωπί. ‘Ήταν μια δύσκολη διαδικασία; Τελικά, η Ελλάδα παρά την κρίση που αντιμετωπίζει, θεωρείτε πως έχει τα εφόδια για να στηρίξει και να ενισχύσει το κομμάτι της Τέχνης;

Η μονάδα παραγωγής στην Ελλάδα δημιουργήθηκε στο Κορωπί, στο Studio Mabrida της οικογένειας Σοφιανού, όπου ένας χώρος αναδιαμορφώθηκε εκ του μηδενός για τις ανάγκες της παραγωγής. Από το κεντρικό στούντιο στην Πολωνία στάλθηκαν και στήθηκαν 20 ατομικοί σταθμοί PAWS (Painting Animation Work Stations), προκειμένου να μπορούν οι ζωγράφοι αφενός να δουλεύουν ατομικά, αφετέρου να συνεργάζονται, όταν αυτό κρινόταν απαραίτητο.

Στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες, με μερικούς από τους οποίους είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ στα πλαίσια της ταινίας αυτής. Δυστυχώς, η κρίση έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατο να μπορεί ένας καλλιτέχνης να ζήσει από την τέχνη του, καθώς πολλές γκαλερί και χώροι που φιλοξενούν έργα τέχνης έχουν κλείσει. Παρ’ όλα αυτά, επειδή πολλές φορές οι κακουχίες στη ζωή ενός καλλιτέχνη γίνονται πηγή έμπνευσης και κίνητρο δημιουργίας, τροφοδοτώντας την τέχνη του, θεωρώ ότι οι Έλληνες εικαστικοί μπορούν να προσφέρουν σημαντικά στην Τέχνη και να παράξουν σπουδαίο έργο ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

 

Η ταινία θα λέγαμε ότι είναι ένας διάλογος ανάμεσα στον κινηματογράφο και τη ζωγραφική. Ποια η γνώμη σας για τη συνδιαλλαγή διαφορετικών τεχνών; Σε καλλιτεχνικό επίπεδο, είχατε εφαρμόσει κάτι ανάλογο πριν το “Loving Vincent”;

Η συνδιαλλαγή των τεχνών είναι πάντα ένα ενδιαφέρον όσο και δύσκολο εγχείρημα. Απαιτεί την τήρηση δεοντολογικών κανόνων, που επιβάλλουν τον σεβασμό στην κάθε τέχνη, έτσι ώστε να μην υπερτερεί η μία έναντι της άλλης, αλλά να αλληλοσυμπληρώνονται. Όταν συμβαίνει αυτό, το αποτέλεσμα είναι πάντα αρμονικό και ευχάριστο. Για μένα, ως καλλιτέχνη, ήταν η πρώτη φορά που ασχολήθηκα με ένα τέτοιο εγχείρημα και με χαροποιεί ιδιαίτερα το αξιόλογο αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας.

 

 

Ζώντας στην εποχή της τεχνολογίας, το συγκεκριμένο εγχείρημα έρχεται κόντρα στην αυτοματοποίηση των τεχνών, επαναφέροντας την αξία του χειροποίητου. Ως ζωγράφος, αυτή η “επιστροφή” στο παραδοσιακό είναι κάτι που σας χαροποιεί;

Θα μπορούσα να πω ότι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που ενθουσιάστηκα, όταν πληροφορήθηκα τη δημιουργία της ταινίας αυτής και που με ώθησε να στείλω το βιογραφικό μου. Σίγουρα με την εξέλιξη της τεχνολογίας, πολλές δημιουργίες του ανθρώπου έχουν υποκατασταθεί από αυτές των μηχανών. Αυτό συμβαίνει και στην Τέχνη. Η άποψή μου είναι ότι η ανθρώπινη διάσταση των έργων τέχνης είναι μοναδική, αλλά και η τεχνολογία μπορεί να συμβάλλει θετικά στη δημιουργία ενός έργου, όταν δεν αποκλείει τον ανθρώπινο παράγοντα. Έτσι και στο “Loving Vincent”, η δουλειά των καλλιτεχνών υποστηρίχθηκε και αναδείχτηκε με τη χρήση της τεχνολογίας, χωρίς να χάνει την αυθεντικότητα του χειροποίητου. Άλλωστε, επιθυμία των παραγωγών της ταινίας ήταν να χρησιμοποιηθούν αυτούσια έργα του Van Gogh μέσα στην ταινία, και όλα τα καρέ να στηριχτούν σε αυτά και να αποδοθούν με την ίδια τεχνική και τις ίδιες αποχρώσεις που χρησιμοποίησε εκείνος. Αυτό δε θα μπορούσε να επιτευχθεί αποκλειστικά με τη χρήση της τεχνολογίας, κάτι το οποίο -προς τιμήν τους- το αναγνώρισαν οι παραγωγοί, τιμώντας την τέχνη της ζωγραφικής και όσους ασχολούνται με αυτήν.

 

Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ταινιών Animation του Ανσί, όπου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Animation στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σαγκάης και πολλά ακόμα. Πώς νιώθετε γι’ αυτές τις διακρίσεις, ως ένας από τους βασικούς συμμετέχοντες;

 

Είναι πολύ μεγάλη τιμή για μένα να είμαι μέρος αυτής της προσπάθειας που απέσπασε τόσο σημαντικές διακρίσεις διεθνώς. Μέχρι σήμερα έχει αποσπάσει 6 βραβεία:

• Βραβείο Κοινού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ταινιών Animation του Ανσί
• Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Animation στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σανγκάης
• Καλύτερο Trailer Κινουμένων Σχεδίων στα Βραβεία Χρυσό Trailer
• Καλύτερα Γραφικά σε Trailer στα Βραβεία Χρυσό Trailer
• Best Feature Film στο Adirondack Film Festival
• Βραβείο Κοινού στο Film Festival στο Sao Paulo.

Τα βραβεία αυξάνονται συνεχώς και η ταινία είναι υποψήφια για Όσκαρ!

 

Το έργο της συμμετοχής του Μιχάλη Παλαπουίδη στην έκθεση “Van Gogh revisited”

 

Ο Μιχάλης Παλαπουίδης θα συμμετάσχει  στην έκθεση των ζωγράφων της ταινίας “Van Gogh revisited”, η οποία θα παρουσιάζει παρουσιάζει από την 1η Δεκεμβρίου στην γκαλερί Τεχνοχώρος, τα έργα 18 σύγχρονων ζωγράφων που δούλεψαν στην ταινία “Loving Vincent”. Οι καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος πέρασαν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μελετώντας την τεχνική του Van Gogh, και είχαν την ευκαιρία να έρθουν  σε επαφή με την ιστορία του, τη βιογραφία και το τραγικό του τέλος. Τα έργα τους, τα οποία κινούνται γύρω από στοιχεία της προσωπικότητας του ίδιου του Van Gogh, δίνουν  μια νέα οπτική για το έργο του μεγάλου καλλιτέχνη.