Μπορεί μια αναπόσπαστη γραμμή να δημιουργήσει δυνατές εικόνες και έντονα συναισθήματα; Όταν μιλάμε για την ταλαντούχα καλλιτέχνη Μικαέλλα Θεοφανοπούλου -γνωστή στο Instagram ως m_theta_art-, η απάντηση είναι ξεκάθαρα καταφατική.
Η Μικαέλλα Θεοφανοπούλου γεννήθηκε στο Τόκιο της Ιαπωνίας. “Ο πατέρας μου είναι Πολιτικός Μηχανικός και έκανε εκεί διδακτορικό στη Σεισμολογία. Δούλευαν μαζί με τη μητέρα μου και προς το τέλος της διαμονής τους εκεί, ήρθα κι εγώ στην οικογένεια. Έζησα στο Τόκιο μόνο οχτώ μήνες, οπότε δεν θυμάμαι κάτι χειροπιαστό. Υπάρχει, όμως, κάτι που με συνδέει πραγματικά με την Ιαπωνία, από ιστορίες που μου αφηγούνται οι γονείς μου, από βιβλία, ακόμα κι από τη διακόσμηση του σπιτιού μας… Έχω πολλά να πάρω από την Ιαπωνική νοοτροπία και με έχει επηρεάσει και στη ζωγραφική μου”, όπως θα μου πει.
Μεγαλώνοντας, η Μικαέλλα Θεοφανοπούλου αποφάσισε να σπουδάσει Αρχιτεκτονική. Αφού ολοκλήρωσε το Master της στο Εφαρμοσμένο Σχέδιο στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Οξφόρδης, ασχολήθηκε με την Εσωτερική Διακόσμηση. Οι πρώτοι πειραματισμοί της με το σχέδιο ήρθαν στο πλαίσιο των σπουδών της. Τελικά, η Τέχνη της ζωγραφικής κέρδισε την καρδιά της. Έκτοτε, σχεδιάζει με μια αναπόσπαστη γραμμή, εκφράζοντας συνδυαστικά την ελληνική οὐκ ἐν τῷ πολλῷ το εὖ και την ιαπωνική Wabi-Sabi φιλοσοφία. Αγαπάει την Ελλάδα, τον Πικάσο και την Αίγυπτο. Λατρεύει τους πειραματισμούς, το διάβασμα, τη μουσική και τα ταξίδια. Δεν σταματά να χαμογελά και να σκέφτεται θετικά. Και επιμένει πως “το όμορφο είναι απλό και το απλό είναι όμορφο”!
Μπορούμε να πούμε ότι τα έργα σου “δένουν” την ελληνική και την ιαπωνική κουλτούρα;
Νομίζω πως αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα. Μου αρέσει ιδιαίτερα η κλασική ελληνική αρχαιότητα, εμπνέομαι έντονα από τους αρχαίους θεούς και τα κυκλαδικά ειδώλια. Γι’ αυτό και έχω κάποιες συλλογές αφιερωμένες σε αρχαίες μορφές, όπως ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Άρτεμις… Οπότε νομίζω ότι γίνεται μία μίξη. Και σίγουρα, όσο προχωράω, τόσο μου αρέσει να ανακαλύπτω καινούργια πράγματα. Δεν ακολουθώ μια πεπατημένη. Θέλω να εξελίσσομαι…
Γιατί επέλεξες να σχεδιάζεις με μια αναπόσπαστη γραμμή; Ποια θεωρείς ότι είναι η δύναμή της;
Θεωρώ ότι κάποιος μπορεί να δώσει πολλές διαφορετικές εκδοχές σε αυτή τη μία γραμμή. Πιστεύω ότι, ακόμα και κάποιο πολύ περίπλοκο συναίσθημα, μπορεί να προκύψει από αυτήν τη μονοκοντυλιά. Έχει πολλές διαφορετικές ερμηνείες και μου αρέσει που ο καθένας μπορεί να δει κάτι διαφορετικό. Κάποιος βλέπει μια γυναίκα, κάποιος έναν άντρα ή ένα πρόσωπο χωρίς φύλο, άλλος δύο ανθρώπους να φιλιούνται… Μου αρέσει κι εγώ η ίδια να έχω αυτό το ερώτημα, όταν δημιουργώ… Οπότε η one line art έχει ενδιαφέρον, που βγαίνει και προς τον θεατή. Νομίζω ότι αυτή η ενιαία γραμμή είναι σαν μια γλώσσα που μπορεί να γίνει αντιληπτή παγκόσμια. Μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες, αλλά όλοι μπορούν να την κατανοήσουν, ο καθένας με τον δικό του, διαφορετικό τρόπο.
Η επιλογή σου αυτή επηρεάστηκε και από τις σπουδές σου στην Αρχιτεκτονική;
Σίγουρα! Είχα πάντα μια ιδιαίτερη αγάπη για τους εσωτερικούς χώρους, που αποπνέουν μία ηρεμία, μία πραότητα. Γι’ αυτό και θέλω να δημιουργώ έργα, τα οποία αποπνέουν αυτήν την ηρεμία. Αυτό προσπαθώ να κάνω με αυτήν τη μονοκοντυλιά. Να βγάλω μία ταπεινή απλότητα, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, που ίσως κάποιες φορές κουράζουν το μάτι. Η αλήθεια είναι ότι η καθημερινότητά μας είναι πολύ γρήγορη και πολυδιάστατη. Έτσι, νομίζω ότι όταν επιστρέφουμε σε κάποιον προσωπικό μας χώρο, θέλουμε κάτι το οποίο θα μας αποφορτίζει και θα μας ηρεμεί.
Τα περισσότερα έργα σου βασίζονται σε πρόσωπα. Ενώ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε προσώπου είναι εκείνα που το καθιστούν μοναδικό, εσύ τα αποτυπώνεις με έναν απόλυτα αφαιρετικό τρόπο. Τι επιδιώκεις μέσα από αυτό;
Εμπνέομαι από πρόσωπα που βλέπω έξω, που παρατηρώ, πρόσωπα με τα οποία συνυπάρχω… Δεν προσπαθώ, όμως, να αποτυπώσω τα χαρακτηριστικά του καθενός με λεπτομέρεια. Επιδιώκω να εστιάσω στα συναισθήματα που βγάζει κάθε πρόσωπο, στο εσωτερικό ψυχικό μήνυμα κάθε μορφής. Προσπαθώ, λοιπόν, να αποδώσω την ιδιοσυγκρασία και τα συναισθήματά του. Και γι’ αυτό άλλα πρόσωπα φαίνονται πιο θυμωμένα, άλλα πιο στενοχωρημένα, άλλα πιο αγαπησιάρικα ή πιο ρομαντικά. Για παράδειγμα, αν ζωγραφίσω μια μαμά να αγκαλιάζει το παιδί της, προσπαθώ να αποδώσω αυτήν τη μητρική αγάπη. Αν πάλι ζωγραφίσω ένα ζευγάρι ερωτευμένων, επιδιώκω να αναδείξω την ερωτική αγάπη. Βέβαια, παίρνω και παραγγελίες, για να ζωγραφίσω συγκεκριμένα πρόσωπα ή μια οικογένειες…
Βλέποντας το instagram account σου, αντιλαμβάνομαι πως έχεις αδυναμία στον Picasso. Τι σε εμπνέει στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη και ποιοι άλλοι ασκούν επιρροή στο έργο σου;
Επειδή προέρχομαι από την αρχιτεκτονική σχολή και μέσω αυτής αγάπησα την τέχνη της ζωγραφικής, σίγουρα εμπνέομαι και από πάρα πολλούς αρχιτέκτονες. Οι καλλιτέχνες που με εμπνέουν έχουν πολλά διαφορετικά στιλ. Για παράδειγμα, αγαπώ τον Picasso, γιατί ζωγραφίζει με πάρα πολλές διαφορετικές τεχνικές. Μου αρέσουν τα χρώματα, παρότι εγώ δεν τα χρησιμοποιώ πολύ… Αλλά και τα πολύ αφαιρετικά έργα του Joan Miró ή του Henri Matisse. Από αρχιτέκτονες, με εμπνέει ο Ιάπωνας Tadao Ando, που έχει ιδιαίτερες γραμμές στα κτίριά του. Όπως και ο Frank Gehry, ο οποίος δημιουργεί διαφορετικές καμπύλες με πολλά ξεχωριστά υλικά στα κτίριά του. Από Έλληνες, ο Γιάννης Μόραλης είναι μια σπουδαία προσωπικότητα του εικαστικού, ζωγραφικού χώρου. Δεν νομίζω ότι μπορώ να σταματήσω να λέω ονόματα. Επειδή όσο ζούμε, μαθαίνουμε, μου αρέσει να διαβάζω πολύ, να βλέπω από τι κύματα έχει επηρεαστεί ο καθένας, να εμπνέομαι και να τα προσαρμόζω στο στιλ μου.
Μπαίνεις στο εργαστήρι σου για να δημιουργήσεις… Τι είναι απαραίτητο για σένα εκείνη τη στιγμή;
Πάντα υπάρχει στο υπόβαθρο κάποιο είδος μουσικής, που διαφέρει ανάλογα με τη διάθεσή μου. Συνήθως, την ώρα που σχεδιάζω, θα ακούσω πιάνο, όπερα, ήχους της φύσης, σκοτσέζικη μουσική με γκάιντες… Γενικά, περισσότερο ορχηστρικές συνθέσεις. Χρειάζομαι ηρεμία και δεν αγαπώ τον θόρυβο.
Προσπαθώ να απέχω από το κινητό όταν δουλεύω, αν και δεν είναι πολύ εύκολο. Πάντα υπάρχει κάτι, το οποίο με επηρεάζει από το κινητό, είτε πρόκειται για ένα μήνυμα στο Instagram, είτε για μία υπενθύμιση, είτε ακόμα και το να φωτογραφίσω το έργο που ζωγραφίζω εκείνη τη στιγμή. Οπότε, προσπαθώ να μην το έχω κοντά μου, για να μην υποκύπτω σε πειρασμούς.
Με βοηθάει πάρα πολύ να υπάρχουν γύρω μου φυτά εσωτερικού χώρου. Μου αρέσει να τα βλέπω, να τους αλλάζω θέσεις… Με εμπνέουν και μου δίνουν ερεθίσματα. Και σίγουρα χρειάζομαι πολλά λευκά χαρτιά, για να μπορώ να κάνω πολλές πρόβες, μέχρι να καταλήξω στο καλύτερο δυνατό σχέδιο. Επίσης, θέλω πολλά μολύβια, μαρκαδόρους, ακρυλικά… Όλα τα εργαλεία που χρειάζομαι είναι πολύ σημαντικά για μένα.
Είσαι άνθρωπος της οργάνωσης ή πιο… ελεύθερο πνεύμα;
Η αλήθεια είναι ότι είμαι άνθρωπος της οργάνωσης, σε σημείο που ίσως μπορεί να γίνω εκνευριστική για κάποιον άλλο. Υποχρεωτικά δημιουργείται ένα χάος με τα χαρτιά που μπορεί να πετάξω, αλλά δεν θα σηκωθώ την ίδια στιγμή για να τα πάω στον κάδο. Απλά θέλω, όταν έρθει το τέλος, να είναι όλα στη θέση τους, να ξέρω τι θα βρω την επόμενη μέρα… Δυστυχώς ή ευτυχώς είμαι τελειομανής, σε σημείο που κάποιες φορές βλέπω ότι αυτό είναι δύσκολο και για μένα την ίδια. Όσο περνάει ο καιρός, όμως, προσπαθώ να βελτιώνομαι!
Συνεργάζεσαι με το fashion brand Collect The Label στο Άμστερνταμ. Τα έργα σου “ταξιδεύουν” σε Σικάγο, Νέα Υόρκη, Μελβούρνη και πωλούνται από online galleries σε Λονδίνο και Παρίσι. Ωστόσο, εσύ επέλεξες ως βάση σου την Ελλάδα. Τι σε οδήγησε σε αυτήν την απόφαση;
Έχω ζήσει αρκετά χρόνια στο εξωτερικό, λόγω των σπουδών μου στην Αγγλία. Όποτε υπάρχει ελεύθερος χρόνος, προσπαθώ να ταξιδεύω. Ωστόσο, δεν μου λείπει το εξωτερικό. Βρίσκομαι στην Ελλάδα, γιατί την αγαπώ πολύ. Δεν θα ήθελα να βρίσκομαι κάπου αλλού! Επειδή έχω βρει τρόπους, για να ταξιδεύει η τέχνη μου σε όλο τον κόσμο, η βάση μου δεν είναι ένας παράγοντας που με περιορίζει. Αν υπάρχουν εκθέσεις στο εξωτερικό ή συνεργασίες, στις οποίες θα πρέπει να παρίσταμαι, το κάνω και αυτό. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι μέσα στην καρδιά μου και αποτελεί έμπνευση για πολλά πράγματα που κάνω.
Επίσης, με έχει αγκαλιάσει πολύ ο κόσμος που μένει στο εξωτερικό, ο οποίος αγαπάει τη χώρα μας και θέλει πραγματικά κάτι που έχει φτιαχτεί από Έλληνα, στην Ελλάδα. Είναι τόσο έντονο αυτό, που πολλές φορές σκέφτομαι ότι, αν βρισκόμουν σε άλλη χώρα -κι ας ήμουν Ελληνίδα-, δεν θα άρεσε τόσο πολύ αυτό που κάνω. Είναι πολλοί οι πελάτες μου στην Αμερική και την Αυστραλία, οι οποίοι έχουν μια λησμονιά για την πατρίδα. Θέλουν να έχουν κάτι από την Ελλάδα μέσα στο σπίτι τους, για να τους θυμίζει έστω και λίγο την αύρα της χώρας μας. Μόνο και μόνο ότι στέλνω τα έργα μου με ελληνικό γραμματόσημο, πραγματικά τους γεμίζει χαρά. Κι αυτό είναι κάτι που δεν θα άλλαζα! Οπότε, Ελλάδα και πάλι Ελλάδα!
Έχεις εκφράσει πολλές φορές πόσο σημαντική πηγή έμπνευσης είναι για εσένα τα ταξίδια. Ποιος τόπος που έχει επισκεφτεί έχει χαραχτεί εντονότερα στη μνήμη σου και γιατί;
Αγαπώ ιδιαίτερα τη Βαρκελώνη, το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη και τις έχω επισκεφτεί αρκετές φορές. Έχω πάει σε πολλά μουσεία, με εμπνέει απίστευτα η αρχιτεκτονική τους, οι καλλιτέχνες της Γαλλίας και της Ισπανίας δεν μπορούν να συγκριθούν με άλλους στη γη. Επίσης, το ενδιαφέρον των κτιρίων της Νέας Υόρκης, τα τόσο διαφορετικά πράγματα που βλέπουμε εκεί σε σχέση με την Ευρώπη, είναι ικανά να εμπνεύσουν έναν καλλιτέχνη.
Ωστόσο, η χώρα Αίγυπτος και η πόλη Κάιρο έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Την έχω επισκεφτεί τρεις φορές και η ιστορία της Αιγύπτου -όπως αντίστοιχα και της Ελλάδας-, είναι μια από τις πιο ξεχωριστές αυτού του κόσμου. Κάθε ταξίδι μου εκεί ήταν μια πολύ ιδιαίτερη εμπειρία, καθώς συνδυάζει πάρα πολλά διαφορετικά ερεθίσματα και απίστευτες αντιφάσεις. Ενώ υπάρχουν τρομεροί, εντυπωσιακοί θησαυροί -όπως οι Πυραμίδες της Πίζας και οι ναοί, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από μια απόλυτη αρμονία και συμμετρία-, έρχονται σε τρομερή αντίθεση με τη ζωή των Αιγυπτίων, που είναι πολύ έντονη, ζωηρή, γεμάτη χρώματα και μυρωδιές… Κάθε φορά που σκέφτομαι την Αίγυπτο, ανοίγει η ψυχή μου! Έχω κάνει σεμινάρια Αιγυπτιολογίας σε ξένα πανεπιστήμια, έχω διαβάσει τα πάντα για την ιστορία της και σίγουρα κάποια επόμενη συλλογή μου θα την αφιερώσω στην Αίγυπτο και τους αρχαίους μύθους της. Την αγαπώ!
Οδεύοντας -αισίως- προς το τέλος της πανδημίας, υπάρχει κάποιος προορισμός που τριγυρνάει στο μυαλό σου;
Το Τόκιο! Είναι η πόλη στην οποία γεννήθηκα, όπως σου είπα, όμως, δεν έχω αναμνήσεις. Η οικογένειά μου και φίλοι που την έχουν επισκεφτεί μού μεταφέρουν υπέροχες εικόνες και εμπειρίες από τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Θέλω πάρα πολύ να πάω! Δεν είναι κάτι εύκολο, ούτε πιστεύω πως θα καταφέρω σύντομα να την επισκεφτώ. Αλλά σίγουρα είναι ένας από τους επόμενους στόχους μου. Και νομίζω πως μου αξίζει! (γέλια)
Τελικά, για σένα ομορφιά και απλότητα είναι συνώνυμες;
Πιστεύω πως δεν χρειάζεται να υπάρχουν περιττές λεπτομέρειες ή extra χαρακτηριστικά σε κάτι για να το κάνουν πιο όμορφο. Το όμορφο είναι απλό και το απλό είναι όμορφο. Δεν χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω, ούτε εμείς οι ίδιοι, ούτε τα πράγματα που κάνουμε, ούτε τα πάντα γύρω μας για να γίνουν όμορφα…
Πώς ονειρεύεσαι το καλλιτεχνικό και το προσωπικό σου μέλλον;
Καλλιτεχνικά θα ήθελα να κάνω όσο το δυνατόν περισσότερες -όχι από άποψη ποσότητας, αλλά ποιότητας- συνεργασίες, οι οποίες θα μου ανοίξουν τα μάτια, θα διευρύνουν τους ορίζοντές μου, θα με φέρουν σε επαφή με καινούργιους ανθρώπους και πράγματα. Εύχομαι πολύ σύντομα να μπορώ να κάνω εκθέσεις και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και προσωπικά, τα επόμενα χρόνια θα ήθελα να μεγαλώσει η οικογένειά μου…
Ανακαλύψτε τα μοναδικά έργα της Μικαέλλας Θεοφανοπούλου:
Instagram: m_theta_art
Facebook: @mthetaart
Κεντρική φωτογραφία: Θωμάς Χρυσοχοΐδης
