Home / Famous Talks  / Λυδία Βενιέρη: “Η Τέχνη πρέπει να έχει κάτι ιαματικό”

Λυδία Βενιέρη: “Η Τέχνη πρέπει να έχει κάτι ιαματικό”

lydia venieri
Με αφορμή την έκθεσή της “Τα Ταρό του Έρωτα”, που φιλοξενείται στην Γκαλερί Λόλα Νικολάου, η διεθνώς καταξιωμένη εικαστικός μας μιλά για την ανάγκη της να δημιουργεί και να αφηγείται ιστορίες μέσα από το πολύπλευρο έργο της!

 

lydia venieri the queen bee lydia venieri the queen bee

 

Μέσα από την τελευταία σας συλλογή “Τα Ταρό του έρωτα” επιτυγχάνετε την ένωση του υλικού με τον πνευματικό κόσμο. Ποια υπαρξιακά ζητήματα εγείρονται μέσω των έργων σας;

Κυρίως ότι η αγάπη είναι λογική, επικοινωνία και έκφραση και αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη μορφή εξυπνάδας. Στον κόσμο υπάρχει η εξουσία και η αγάπη, αλλά η αγάπη εμπεριέχει και κομμάτι εξουσίας. Η άλλη φιλοσοφία που κρύβεται πίσω από τη δημιουργία αυτών των καρτών είναι η χρήση του μοτίβου, παρά της λογικής. Με τη λογική μαθαίνουμε τι συμβαίνει κι αυτό είναι το αποτέλεσμα πολλών πραγμάτων, ενώ τα μοτίβα είναι κάτι επαναλαμβανόμενο. Είναι κάρτες στρατηγικής. Όπως τα χρώματα και οι νότες είναι ένα λεξιλόγιο, έτσι κι αυτές οι κάρτες, οι οποίες βγήκαν πολύ πηγαία, δημιουργούν ένα αποτέλεσμα που μοιάζει περισσότερο με το κινέζικο Τσιν παρά με ταρό.

 

lydia venieri the cage with wings lydia venieri the clock

 

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από το project σας #SayTheirNames, μια σειρά πορτρέτων των θυμάτων της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού στην Αμερική;

Τον χειμώνα ζούσα στη Νέα Υόρκη. Από την άνοιξη, που άρχισε και ο κορονοϊός, άρχισαν να εκτυλίσσονται έντονα αυτές οι ιστορίες αστυνομικής βίας, αρχικά με τον George Floyd και έπειτα με την Breonna, που τη σκότωσαν ενώ κοιμόταν στο σπίτι της. Αυτό το γεγονός με συγκίνησε βαθιά, με συντάραξε! Άρχισα, λοιπόν, εκείνη την περίοδο της απομόνωσης να ζωγραφίζω το πορτρέτο της. Συνέχισα να ζωγραφίζω κι άλλα θύματα αστυνομικής βίας και ρατσισμού κι αυτή τη στιγμή έχω φιλοτεχνήσει περισσότερα από 100 πορτρέτα, με χρώματα χαρούμενα, πρόσωπα χαμογελαστά. Ήταν μια εσωτερική ανάγκη, κάτι που με παρηγορούσε εκείνη τη στιγμή.

 

lydia venieri breonna taylor lydia venieri george floyd

 

Εκείνο το διάστημα γινόταν μια συντονισμένη προσπάθεια από πολύ κόσμο να ανοιχτούν ξανά οι φάκελοι των υποθέσεων αυτών των ανθρώπων. Όταν, λοιπόν, άρχισαν να κλείνουν μαγαζιά στο Soho, οι καλλιτέχνες της περιοχής οργανώσαμε ένα “κίνημα” και αποφασίσουμε να εκθέσουμε έργα μας με τη συγκεκριμένη θεματική στις βιτρίνες των κλειστών καταστημάτων. Εγώ ξεκίνησα με 30 πορτρέτα, τα οποία σύντομα έγιναν 60, 90… Δυστυχώς υπάρχουν πάρα πολλά θύματα!

Υπήρξε μια τρομερά ζεστή ανταπόκριση του κόσμου και των media. Ο κόσμος ερχόταν και μιλούσε, άφηνε λουλούδια, θαύμαζε τις εικόνες, έγραφε από κάτω τις σκέψεις του. Ήταν πάρα πολύ ωραίο και συγκινητικό. Το #SayTheirNames το αγαπώ πάρα πολύ, γιατί είναι ένας τρόπος να βγάλουμε αυτούς τους ανθρώπους από έναν κόσμο κουκουλωμένο, ξεχασμένο… Πιστεύω πως ήταν ένα είδος ανάστασης για εκείνους και για τις οικογένειές τους ότι ο κόσμος βλέπει τις εικόνες τους, ασχολείται μαζί τους και το ότι άνοιξαν και πάλι οι φάκελοί τους.

 

Θεωρείτε πως αυτός είναι ο ρόλος της Τέχνη, να εκφράζει τα συναισθήματά μας και να διεκδικεί;

Ή και να καταγράφει. Εγώ το νιώθω μέσα μου σαν ανάγκη. Η Τέχνη πρέπει να έχει κάτι ιαματικό και νομίζω ότι το έχει. Ακόμα και αυτό το τόσο επώδυνο έργο, ήταν τελικά ένα χαρούμενο έργο.

Οι νεκροί πρέπει να ανθίζουν, για να μην τους κουβαλάμε μέσα μας σε σκοτεινούς θαλάμους. Πρέπει να ανθίζουν και να μας χαμογελούν.

 

lydia venieri alejandro vargas lydia venieri kenneka jenkins

 

Πώς σας επηρέασε ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη το lockdown;

Τώρα που ήρθα στη Θεσσαλονίκη και επισκέφτηκα την έκθεση Anthropause στο λιμάνι, κατάλαβα πόσο διαφορετικά βιώσαμε αυτή την ιστορία. Σε εμάς το lockdown δεν ήταν τόσο υποχρεωτικό. Αντίθετα,ήταν ιδιαίτερα τεταμένο το πολιτικό κλίμα. Ειδικά στο Soho επικρατούσε μια πολύ περίεργη κατάσταση που είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψω.

 

lydia venieri nike

 

Θαυμάζαμε την Ελλάδα από μακριά και για νιώσαμε περηφάνια που οι Έλληνες πειθάρχησαν και κλείστηκαν σε αυτή τη χώρα του ήλιου. Πραγματικά αυτό που έκαναν πέτυχε. Στην Αμερική υπήρξε συγκάλυψη από τα media και συνεχίζει να υπάρχει, οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ακόμα τίποτα. Μπορεί να θέλουν να πεθάνει ο κόσμος, πώς να το πω;

 

lydia venieri nike 1987

 

Σε εμένα προσωπικά έκανε καλό αυτή η απομόνωση, βγήκε πολύ δημιουργική. Νομίζω πως μου συμβαίνει αυτό που ισχύει για τον περισσότερο κόσμο… Τις κακές στιγμές τις ξεχνάω. Αυτό που μου έλειψε περισσότερο από το κλείσιμο στη Νέα Υόρκη ήταν η φύση κι από τη στιγμή που ήρθα στην Ελλάδα προσπαθώ να είμαι και να δουλεύω κοντά της. Πάλι δεν βλέπω πολύ κόσμο. Τώρα μόνο, με τα εγκαίνια της έκθεσής μου στη Γκαλερί Λόλα Νικολάου, έκανα μια εξαίρεση, αλλά με μεγάλη προσοχή, φορώντας μάσκα και τηρώντας όλο το πρωτόκολλο.

 

Έχετε καθημερινά την ανάγκη να μπαίνετε σε διαδικασία δημιουργίας;

Δεν είμαι από τους καλλιτέχνες που βάζω το έργο μου σε ένα καλούπι καθημερινότητας. Περνάω περιόδους που θέλω να χαζεύω κι εκείνες τις στιγμές νιώθω σαν να έχω έναν συσσωρευτή, ο οποίος, όσο πιο αφηρημένος είναι ο εαυτός μου, τόσο πιο πολύ απορροφά όλα τα στοιχεία που μου χαρίζουν έμπνευση. Υπάρχουν, λοιπόν, διαστήματα που πραγματικά δεν θέλω να αγγίζω Τέχνη.

 

lydia venieri thronos

 

Επίσης, καμιά φορά δουλεύω ένα έργο παράλληλα με ένα άλλο. Για παράδειγμα, ξεκίνησα να κάνω σε κόμικ την Αντιγόνη του Σοφοκλή, γιατί το κόμικ μπορεί να γίνει ταινία -το έχω μεγάλο απωθημένο. Αυτό το έκανα για να με αποφορτίσει από τη μεγάλη δουλειά μου πάνω στον Βύρωνα, ένα έργο που κρατάει 11 χρόνια και περιλαμβάνει 727 ζωγραφικά σχέδια. Έτσι, πολλές φορές η γλυπτική με αποφορτίζει από τη ζωγραφική, η καταγραφή από το σκίτσο και ασχολούμαι πολύ με τον υπολογιστή, στον οποίο δημιουργώ κινούμενες εικόνες και ταινίες.

 

lydia venieri byronic kassandra lydia venieri byronic tereza

 

 

Θεωρείτε πως οι τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν ή μπορούν να αποτελέσουν ορόσημο στην εξέλιξη των Τεχνών;

Ορόσημο δεν θα το έλεγα. Όλα αυτά είναι μέσα, είναι χρώματα. Το ίδιο ισχύει και για το digital κομμάτι, το οποίο για μένα δίνει μια μεγαλύτερη συνέχεια σε αυτό που ήταν η ανακάλυψη του κινηματογράφου, της φωτογραφίας και του κινούμενου σχεδίου. Αν είχα γεννηθεί τώρα, μπορεί να είχα ασχοληθεί περισσότερο με το σινεμά, γιατί κάθε τεχνολογικό άλμα μπορεί να βοηθήσει έναν καλλιτέχνη να εκφραστεί. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να το κάνω και τώρα.

 

Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στην επιλογή της Μυκόνου ως τόπου φιλοξενίας της Biennale που ιδρύσατε;

Η κρίση με οδήγησε σε αυτή την επιλογή. Η απογοήτευση των παιδιών και του κόσμου που οδήγησε σε μια μελαγχολία. Με τη Biennale ένιωσα πως έβαλα τον εαυτό μου και τους γύρω μου σε μια γιορτή. Η σχέση μου με το νησί είναι ιδιαίτερη. Έχει μια ενέργεια η Μύκονος μοναδική… Αν κάτι πετύχει εκεί, θα πετύχει σε όλη την Ελλάδα. Είναι ένα νησί που έχει γεννήσει νοοτροπίες, μουσικές, μόδα. Ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε κρίση, η Μύκονος ανέβαινε, αλλά με έναν τρόπο καταναλωτικό, ο οποίος δεν με αγγίζει με τίποτα και έπρεπε να καταστραφεί. Οπότε ήθελα να “σώσω” τη Μύκονο, προβάλλοντας την αληθινή της αξία, το άλλο της πρόσωπο. Δημιούργησα, λοιπόν, μια γιορτή, στην οποία βρήκαν χώρο όλες οι μορφές της Τέχνης, παροδικά και παρεμβατικά, σε μουσειακούς χώρους του νησιού.

 

Έχετε προβάλει τα έργα σας σε αναρίθμητες γκαλερί ανά τον κόσμο. Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια από αυτές;

Έχω ζήσει 14 χρόνια στη Γαλλία και άλλα 20 στη Νέα Υόρκη. Δεν ψάχνω την αλλαγή, με πηγαίνει το έργο μου, ένα έργο δύσκολο, γιατί και ζωγραφίζω και κάνω γλυπτική. Έχει μια θεατρικότητα το έργο μου… Αυτό που με συνδέει με τους γκαλερίστες μου είναι ότι ενθουσιάζονται και είναι άνθρωποι που μου έχουν εμπιστοσύνη. Οι συνεργασίες που ξεχωρίζω είναι με την γκαλερί Stux στη Νέα Υόρκη, με την γκαλερί Quang στο Παρίσι, με την Tokyo Terra στην Ιαπωνία και, φυσικά, με τη Λόλα Νικολάου, με την οποία έχουμε χτίσει μια σχέση ζωής.

Όταν έρχομαι στην Ελλάδα δεν θέλω να εκθέτω το έργο μου μόνο σε μουσεία, αλλά σε χώρους που θα ήθελα να τους απασχολεί η Τέχνη. Ας πούμε, λάτρεψα όταν ήμουν 22-23 χρονών και μου είχε προτείνει ο δήμος Θεσσαλονίκης να εκθέσω το έργο μου στο Γενί Τζαμί. Πιστεύω ότι τέτοιους χώρους πρέπει να τους κρατάμε ζωντανούς, με αγάπη και με έργο.

 

lydia venieri phallic lotus detail forever after 2011

 

Υπάρχει κάτι που δεν σας αρέσει στην ενασχόλησή σας με την Τέχνη;

Η αλήθεια είναι ότι διασκεδάζω τόσο πολύ αυτό που κάνω, είναι μια δουλειά που μου αρέσει πολύ και έχει κάτι γιορτινό. Αυτό που με κουράζει είναι τα παιχνίδια ισχύος, τα οικονομικά. Πολλές φορές, άνθρωποι που ζουν από την Τέχνη εκτίθενται σε άτομα τα οποία με τη δύναμη του χρήματος πιστεύουν ότι μπορούν να ανεβάσουν ή να καταστρέψουν καλλιτέχνες. Αυτό είναι κάτι με το οποίο από τη φύση μου δεν ασχολούμαι.

 

Δουλεύετε αυτή τη στιγμή κάποιο νέο project;

Θα ήθελα, και για το έργο μου και για την αιτία της δημιουργίας του, το #SayTheirNames να παρουσιαζόταν στην Ελλάδα. Θα μου άρεσε πολύ να γινόταν κάτι τέτοιο στη Θεσσαλονίκη, γιατί βρίσκω ότι είναι μια πόλη πολύ προχωρημένη, έχει κάτι το εσωτερικά διεθνές.

 

lydia venieri byronic bosphorus

 

Το δεύτερο project, το οποίο έχω δουλέψει και φαίνεται πως θα εκτεθεί το 2021, είναι ο Βυρωνικός κώδικας, ένα τεράστιο έργο 727 ζωγραφικών σχεδίων πάνω στη ζωή του Βύρωνα. Για εμένα ήταν πολύ σημαντικός, ήταν η γλώσσα της επανάστασης. Μέσα από τα έργα μου πιστεύω ότι έχει βγει μια τεράστια αλήθεια για τη ζωή του. Το αισθάνομαι σαν χρέος να βγει αυτό το έργο την επόμενη χρονιά.

 

Info
Η έκθεση “Τα Ταρό του Έρωτα” φιλοξενείται έως τις 21 Νοεμβρίου στην Γκαλερί Λόλα Νικολάου.
https://venieri.com/

[email protected]

“I must be a mermaid, Rango. I have no fear of depths and a great fear of shallow living.” Anais Nin