O Γιώργος Κιμούλης, σίγουρα, δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους, Έλληνες θεατρανθρώπους, ο οποίος έχει αφήσει το δικό του στίγμα στη σύγχρονη θεατρική σκηνή. Φέτος, καταπιάνεται με το αριστούργημα του Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχοφ, “Θείος Βάνιας”, υπογράφοντας τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία, ενώ ερμηνεύει και τον ομώνυμο ρόλο. Μας μίλησε για τη δική του προσέγγιση στο τσεχοφικό έργο, τις σύγχρονες προεκτάσεις του, αλλά και γιατί είναι σημαντικό να ονειρεύεται κανείς σήμερα.

 

Ο “Θείος Βάνιας” γράφτηκε περί το 1900 και θα έλεγε κανείς ότι παραμένει ένα άκρως διαχρονικό έργο. Γιατί το επιλέξατε;

Tο έργο το επέλεξα λόγω του θέματός του, αφού η δική μου άποψη είναι ότι ο Τσέχοφ στον “Θείο Βάνια” μιλάει για το γελοίο της ανθρώπινης παραίτησης. Τι σημαίνει ένας άνθρωπος να παραιτείται από τη ζωή του. Πέρα από το δραματικό στοιχείο, υπάρχει και ένα στοιχείο γελοιότητας. Η ζωή είναι μία και ο άνθρωπος δεν έχει τίποτα άλλο εκτός από αυτή. Η αλήθεια είναι ότι όσο περνούν τα χρόνια εμφανίζεται μια συναισθηματική κόπωση, λόγω συσσώρευσης αποτυχιών και ηττών. Έτσι, κάποια στιγμή, ο άνθρωπος φτάνει στο σημείο να θεωρεί τα πάντα μάταια.

 

 

Μήπως αυτό ακριβώς είναι το αντίκρισμα που βρίσκει το έργο μέχρι και σήμερα; Θεωρείτε ότι η παραίτηση είναι ένα βασικό πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας;

Κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει πιο εγκληματική πράξη από αυτήν ακριβώς την παραίτηση. Ο άνθρωπος όσο κι αν βαραίνει ως δραματικό ον, την ίδια στιγμή που παραιτείται αρχίζει να ακουμπάει τη “σφαίρα” της γελοιότητας. Αυτό ήθελε ουσιαστικά να θίξει ο Τσέχοφ. Όσες φορές κι αν γονατίσεις πρέπει να σηκωθείς και πάλι στα δυο σου πόδια. Είναι ένα ολόκληρο σύστημα,που το βολεύουν οι παραιτημένοι άνθρωποι. Εργάζεται πάνω σε αυτό. Προσπαθεί να πείσει τον άνθρωπο ότι μάταια αγωνίζεται να αλλάξει τα πράγματα. Το θέμα είναι πώς αντιστέκεται κανείς…

 

 

 

 

Ένα από τα θέματα που πραγματεύεται το έργο είναι αντρική κρίση μέσης ηλικίας. Έχετε νιώσει ποτέ ότι ο χρόνος σας τρομάζει και αν ναι, σε ποια επίπεδα;

Παλιότερα με τρόμαζε ο χρόνος που περνούσε. Τώρα πια με ανησυχεί ο χρόνος που απομένει. Αυτό μου δίνει, όμως, τη δυνατότητα να δημιουργώ όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα.

 

 

Ο Βάνιας βλέπει στο πρόσωπο της Έλενας την τελευταία του, ίσως, ελπίδα για ευτυχία, η οποία τελικά ματαιώνεται. Ο έρωτας τελικά μπορεί να μας κρατήσει ζωντανούς ακόμα και όταν διαψεύδεται;

Ο Βάνιας είναι ένας παραιτημένος άνθρωπος, ο οποίος ουσιαστικά ευχαριστιέται, όταν ο έρωτας που συναντά είναι ανεκπλήρωτος. Στην πραγματικότητα, ο ίδιος ωθεί τα πράγματα στον χώρο του ανεκπλήρωτου, σαν να έχει μια ανάγκη να επιβεβαιώσει την έννοια της ματαιότητας. Από την άλλη, αν κάτι έχει ερωτευτεί στο πρόσωπο της Έλενας είναι περισσότερο η μη εκπλήρωση αυτής της ερωτικής σχέσης στον παρελθόντα χρόνο, καθώς τη γνωρίζει πολλά χρόνια. Γι’ αυτό και στο τέλος του έργου λέει “έπρεπε να της είχα πει τότε ότι ήμουν ερωτευμένος”. Ο Βάνιας είναι ερωτευμένος με το τότε, όχι με το τώρα. Κι αμέσως εισχωρεί σ’ αυτή την κατηγορία ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν τον μέλλοντα χρόνο τους ως “συνεργείο” του παρελθόντος, για να διορθώσουν δηλαδή τα λάθη που έχουν κάνει κάποτε. Το μέλλον είναι μέλλον. Δεν είναι ένας χρόνος, όπου θα διορθώσουμε αυτά τα οποία κάναμε στο παρελθόν.

 

 

 

 Οι ήρωες του έργου ζουν μια ανέμπνευστη καθημερινότητα, αναζητώντας νόημα στη ζωή τους. Εσείς από που αντλείτε έμπνευση καθημερινά;

Εμπνέομαι από τους ανθρώπους γύρω μου, είτε τους γνωρίζω είτε όχι. Από το πώς κοιτάζεις και συνομιλείς με τους άλλους, ουσιαστικά διαμορφώνεις την ίδια σου τη ζωή. Όταν βρίσκεσαι σε έναν συνεχή διάλογο, τότε καταλαβαίνεις ότι το ανθρώπινο σύστημα, η ίδια μας η συνείδηση είναι διαλογική. Κατ’ επέκταση ο άνθρωπος ετεροαυτοπροσδιορίζεται. Αν δε μου απαντήσει ο απέναντί μου στην ερώτησή μου κι αν δεν απαντήσω εγώ στη δική του, δε θα έχω συνείδηση. Η συνείδησή μας ορίζεται από τον άλλον.

 

 

 

 

Τελικά ποιος ήταν ο πιο δύσκολος ρόλος της ζωής σας;

Όλοι και κανένας. Όταν μελετάς ένα κείμενο και ένα πρόσωπο, σίγουρα δεν πρέπει να τα προσεγγίζεις με ευκολία. Στη συνέχεια όταν μπαίνει ένας ρόλος στη ζωή σου και η ζωή σου επεμβαίνει σ’ αυτόν, τα πράγματα αποκτούν μια άλλου είδους ροή. Η ευκολία, η ελαφρότητα είναι σημαντική, ιδίως στον χώρο της τέχνης είναι ένα από τα ζητούμενα. Υπό αυτή την έννοια, όλοι οι ρόλοι είναι δύσκολοι και εύκολοι. Ανάλογα με τη χρονική στιγμή που τους προσεγγίζει κάποιος.

 

 

Κάνετε όνειρα ή ζείτε το σήμερα; Ποιο είναι το βασικό σας κίνητρο για την επόμενη μέρα;

Το σήμερα είναι η πραγματοποίηση των ονείρων μας. Αλίμονο στον άνθρωπο, που δεν ονειρεύεται και δεν ελπίζει. Όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν ότι είναι ανοησία να ελπίζει κανείς, ανοησία είναι να σταματήσει να ελπίζει…

 

 

***Μετά το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, η παράσταση “Θείος Βάνιας” ανεβαίνει στο Θέατρο Αριστοτέλειον από την 1η Φεβρουαρίου και για λίγες παραστάσεις.